Πριν κάποιος έρθει στο στούντιο για την φωτογράφιση του, τον ρωτώ τι ειδους πορτρέτου χρειάζεται.
Συνήθως, η απάντηση είναι αρκετά γενική και κάποιες φορές συγκεχυμένη. Και σχεδον πάντα καποιος καταληγει να μου λέει οτι εμπιστευεται το κριτήριο μου και την ματιά μου.
Ψάχνοντας κανείς στο Google τον ορισμό του πορτρέτου, βρίσκει ότι ειναι "η συνάφεια- ομοιότητα του ανθρωπου που δειχνει το πρόσωπο του, η οποία δημιουργείται απο έναν ζωγράφο η φωτογράφο".
Στο Wikipedia ο ορισμός ειναι λίγο περισσοτερο ακριβής... "πορτρέτο, είναι ο πίνακας ζωγραφικής, η φωτογραφία, το γλυπτό, η άλλη καλλιτεχνική αναπαράσταση κάποιου ατόμου, στην οποία το πρόσωπο και οι εκφρασεις του δεσπόζον και ο σκοπός ειναι να αποτυπωθούν τα χαρακτηριστικά, ο χαρακτήρας και η διάθεση του ατόμου"
Η διαφορά με ένα απλό στιγμιότυπο φαίνεται με μοναδικό τρόπο σε ενα πορτρέτο.
Και για να το θέσω οπως η Sarah Saunders, "το πορτρέτο ειναι η δημιουργική συνεργασία μεταξύ του καλλιτέχνη και του μοντέλου, και είναι μοναδική κατ'αυτή την έννοια ως μορφή τέχνης!"
Συνεργασία! Αυτό ακριβώς! Διότι κανείς δεν μπάνει στο στούντιο για το πορτρέτο του περιμένοντας απο τον καλλιτέχνη φωτογράφο να κάνει όλη την δουλειά μόνος του.
Ενα καλό πορτρέτο, απαιτεί οχι μόνο την συμμετοχή άλλα, πολύ περισσότερο, την διάθεση να αφεθει το μοντέλο. Να... εκτεθεί! Να ειναι ο εαυτός του.
Μία από τις καλύτερες εκδοχές της έννοιας του πορτρέτου έχει δώσει και ο James Holloway, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης της Σκωτίας. "Το πορτρέτο είναι ο ήχος της φωνής του ανθρώπου (που φωτογραφίζεται)".
Η φωτογραφία πορτρέτου είναι εξαιρετικά συναρπαστική!
Επιφανειακά, μοιάζει να είναι μονότονη και ρουτίνα επαναλαμβανόμενη. Κάποιο άτομο στέκεται μπροστά απο τον φωτογράφο και τον φακό του, βγαζει μερικές καλές φωτογραφίες,, επεξεργαζονται οι καλύτερες και του παραδίδονται...
Η πραγματικότητα όμως είναι πως το φωτογραφικό πορτρέτο ειναι απο τα πιό πολύπλοκα είδη φωτογραφίας, μιάς και του ότι εκτός από τις φωτογραφικές γνώσεις και δεξιότητες, απαιτούνται δεξιότητες και στην ανθρώπινη επικοινωνία!
Ενας καλός φωτογράφος πορτρέτου, θα πρέπει:
- να δημιουργεί μια ιδιαίτερα ανθρώπινη σύνδεση με τον πελάτη του,
- να κατανοεί και να σέβεται σε βάθος την ανθρώπινη φύση και ιδιοσυγκρασία,
- να 'διαβάζει' χαρακτήρες,
- να βοηθά το μοντέλο του να νοιώσει ασφάλεια, άνεση και να το προδιαθέτει και να το παρακινεί, με τον δικό του ξεχώριστο τρόπο, να ελευθερώσει τον αληθινο του εαυτό,
- να έχει χιούμορ και να είναι ευχάριστος δίχως να είναι...σαχλός,
- να προσεγγίζει με ξεχωριστό τρόπο κάθε φορά την προσωπικότητα του ατόμου που βρίσκεται μπροστά απο τον φακό του
- να αντιλαμβάνεται και τις πιό λεπτές διαφορές στην σωματική στάση και την έκφραση του προσώπου,
- και φυσικά, να γνωρίζει πολύ καλά όλες τις απαράιτητες τεχνικές του φωτισμού, της σύνθεσης των αντιθέσεων, του ''κάδρου''
Ο Mark Twain, είχε πεί "κάθε άνθρωπος, είναι ένα βιβλίο. Κάθε χρόνος που περνά κι ένα κεφάλαιο".
Σκόπός του καλλιτέχνη φωτογράφου, κατά την γνώμη μου, είναι να έχει την ικανότητα να "διαβάσει" κάθε κεφάλαιο αυτού του "βιβλίου" και αφού το κατανοήσει στο σύνολο του, να αποτυπώσει τον "τίτλο" αυτού του "βιβλίου" με την δική του καλλιτεχνική προσέγγιση και ευαισθησία.
Στα Πορτρέτα μου, αυτό επιδιώκω! Αυτό προσπάθώ!
Ειναι εξαιρετικά δυνατό το κίνητρο! Αναγνώριση χαρακτήρα - διαδικασία φωτογράφισης - τελικό αποτέλεσμα.
"Η φωτογραφία πορτρέτου είναι 20% φωτογραφία και 80% ψυχολογία". πολύ γνωστή ρήση στους φωτογράφους πορτρέτου!
Ενα καλό πραγματικά πορτρέτο, είναι όλος ο κόσμος, η ψυχολογία, του φωτογραφιζόμενου!
Ειστε έτοιμοι για το δικό σας?
Πορτρέτο? Ναι, παρακαλώ!!